Türkiye’de ortalama 4 milyon kişi uykuda solunumun belli bir süre durmasına yol açan uyku apnesiyle mücadele ederken, uykuda hareket bozukluğu ve gün içinde bir anda uyuyakalmaya neden olan “narkolepsi” hastalığı ciddi uyku bozuklukları arasında gösteriliyor.
Ankara Etlik Şehir Hastanesi bünyesindeki Uyku Bozuklukları Merkezi’nin sorumlusu, Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Hikmet Fırat, merkezde yürütülen çalışmalar ve en sık görülen uyku bozukluklarına ilişkin bilgileri paylaştı.
Yaklaşık 10 ay önce faaliyete geçen merkezin 15 yatak kapasitesine sahip olduğunu anlatan Fırat, “Merkezimizde 84 farklı uyku bozukluğunu tespit etmeye çalışıyoruz. En sık gece uykuda nefes durması, horlama, gündüz aşırı uyku hali gibi şikayetleri bulunan, uykuda solunum bozukluğu olan hastalarla karşılaşıyoruz.” ifadelerini kullandı.
Hastaları gerektiğinde bir gece merkezde yatırarak, uykudaki hareketlerinin, solunumlarının izlendiğini ve tanıya göre uyurken düzenli solunum için cihaz kullanma, ağız içi silikon plak veya ilaç tedavisi gibi yöntemlerin uygulandığını belirten Fırat, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Genel olarak uyku bozukluklarının yüzde 60’ını uykuda solunum bozuklukları oluşturuyor. İkinci sırada ise uykuda hareket bozukluklarıyla karşılaşıyoruz. Huzursuz bacak, periyodik bacak sendromu gibi rahatsızlıkları içine alan bu hastalıklar da kişinin sağlıklı şekilde uyumasını engellediği için sabahları uyanamamaya, gün içinde uykulu olmaya sebep oluyor.”
Uykuda hareket bozukluğunun demir eksikliği, antidepresan ilaç kullanımı veya farklı sebeplerle ortaya çıkabildiğini aktaran Fırat, gece uykuda aşırı hareket, sabahları birbirine dolaşmış nevresimle uyanma, akşam üstü bacaklarda huzursuzluk, ağrı, karıncalanmanın hastalığın en önemli belirtileri arasında yer aldığını dile getirdi.
Bazı uyku hastalıklarının da ciddi hayati riskleri ortaya çıkardığına işaret eden Fırat, şunları kaydetti:
“Narkolepsi’ dediğimiz uyku bozukluğu, nadir görülse de çok ciddi sonuçları olan bir hastalık. Hastalar gün içinde oturdukları yerde, otobüs beklerken veya sohbet ederken dahi bir anda saniyeler içinde uyuyakalıyor. Özellikle dikkat gerektiren işleri yapanlar için çok ciddi durumları ortaya çıkarıyor. Bu hastalığın teşhisi için hem gece hem de gündüz uyku testleri yapıyoruz ve buna göre tanı koyuyoruz. Hastalığın tek bir nedeni yok, genetik bir hastalık, tedavisinde de aşırı uyku halini ortadan kaldıran ilaçlar kullanılıyor. Hastaların sürekli ilaç kullanması gerekiyor.”
Prof. Dr. Hikmet Fırat, uykuda solunum bozukluklarının en çok karşılaşılan türü “obstrüktif (tıkayıcı) uyku apnesinin” dünyadaki görülme sıklığının yüzde 2-4 arasında olduğunu anlatarak, “Türkiye’de de uyku apnesinin görülme sıklığı yüzde 4 civarında. Bu elbette tüm nüfus içerisindeki görülme sıklığı oranı. 40 yaş üzeri, erkek nüfus veya sadece kilolu kişileri ele aldığımızda bu sıklık çok daha fazla oluyor. Bu çerçevede ülkemizde ortalama 4 milyon civarında uyku apnesi hastası bulunuyor.” dedi.
Uykuda solunum bozukluğu hastalıklarının çocuklarda da görüldüğüne ama genellikle geniz etinin alınmasıyla kolayca tedavi edilebildiğine değinen Fırat, “Horlama, uykuda nefes durması, gün içinde uykulu olma hali gibi şikayetleri bulunan hastalar mutlaka uyku bozuklukları merkezlerine başvurmalı. Merkezlerde yapılan uyku testiyle hastalığın tanısı ve derecesi belirleniyor. Buna göre de tedavi yöntemleri uygulanıyor.” şeklinde konuştu. (AA)
